Het ontstaan van voetbal
Balspelen zijn zo oud als de weg naar Rome. Een wereld zonder ballen is niet meer voor te stellen. Hoe het allemaal begon, weten we niet exact, maar wel dat er balspelen waren in de oude tijden.
In ongeveer elke beschaving speelde sport een rol. Vaak had het te maken met godsdienst en/of militaire training. Balspelen bestaan al heel erg lang. De meso-indianen speelden 3400 v. Chr. reeds een balspel dat op voetbal leek. Het spel werd later overgenomen door de Inca's. In die beschaving had de sport veel met hun religie te maken.
Verscheidene volkeren eisen trouwens het vaderschap op van één van de meest populaire van alle balspelen: het voetbal.
Geschiedschrijvers zijn het nooit eens geworden over dat punt. Tekst-verklaarders geven vaak verschillend uitleg over het ontstaan van de bal. Nu eens vergelijken ze hem met de zon of de maan, dan weer met het hoofd van een verafschuwde vijand.
Waar is de boeiende sport voetbal, die heden ten dage de hele wereld in de ban houdt, dan wel ontstaan?
Laten we terug gaan in de tijd, op zoek naar het ontstaan van voetbal.
- China
In Chinese geschriften wordt al in het derde millennium voor Christus, ten tijde van de Chang-dynastie, gewag gemaakt van voetbalspelen. Al 4700 jaar geleden werd in China het zogenaamde "Tsu-Chu" beoefend, dat doet denken aan ons voetbal. Er was zelfs al een leren bal in het spel. Vanuit China verspreidt het zich over Azië.
- Japan
Japanners speelden zo'n tien eeuwen voor onze tijdrekening "Kemari", een balspel waarbij de deelnemers met de wreef van de voet tegen een kleine lederen bal trapten.
- Zuid-Amerika
"Ullamaliztli" (Ulama) werd al in de vroegste oudheid in Mexico gespeeld door de Olmeken, de Maya's, de Inca's en de Azteken. Het balspel wordt ook wel "Pok-Ta-Pok" genoemd. Dit balspel was zeker geen ontspanning; integendeel het werd zeer ernstig genomen en als een ritueel beschouwd. Ullamaliztli werd gespeeld op het tlachtli, een terrein in dubbele T-vorm dat langs beide zijden was afgesloten door hoge muren. Aan deze muren bevonden zich ringen, die in tegenstelling tot de horizontaal geplaatste ringen bij basketbal, verticaal in de muur bevestigd waren. Het werd gespeeld met een volle, harde rubberen bal. De spelers trachtten de bal door de ring te krijgen, maar mochten daarbij alleen de heupen en ellebogen gebruiken.
- Egypte
Ook de oude Egyptenaren speelden met de bal. In Beni-Suëf, een plaats in de Nijl-vallei, zijn muurschilderingen gevonden die daarvan getuigen. In graven uit de tijd van de farao's hebben archeologen lederen ballen ontdekt. Toch aarzelt men in dat geval van een voorloper van het voetbalspel te spreken. Uit geschriften is gebleken dat bij de oude Egyptenaren balspelen vooral bij meisjes in trek waren. Jongens voelden zich veeleer tot vechtsport aangetrokken.
- Griekenland
De Grieken, die als eersten, sportwedstrijden organiseerden zoals wij dat heden ten dage nog doen, kenden ook balspelen. Die combinatie van spel en religie zien we meer in de geschiedenis. De klassieke Olympische Spelen waren immers ter ere van de Griekse oppergod Zeus. Balspelen uit het oude Griekenland zijn "Episkyros" en "Harpaston". In het Nationaal Museum van Athene staat een grafmonument uit de vijfde eeuw vóór onze tijdrekening, dat in Piraeus is opgegraven en dat een efebe voorstelt die een bal op zijn dij laat kaatsen.
In de eeuwen daarna leerde de rest van Zuidelijk Europa het balspel kennen door de invasies vanuit het de Arabische landen. Eigenlijk is voor veel mensen van nu de bal wederom iets religieus geworden als we zien hoe fanatiek ze hun sporters volgen. - Frankrijk
De "Soule" (ook Choule genoemd) is een soort van ronde, soms ovalen bal van zijde, leder of zelfs van hout. Het (soule) spel is eenvoudig van opzet. Boeren van twee aangrenzende dorpen komen één keer per jaar samen op een lang op voorhand afgesproken plaats om elkaar de bal of soule te betwisten. Het doel van de ontmoeting is de bal op een bepaalde plaats, meestal tussen twee palen, te doen belanden. De strijd om de bal tussen de twee kampen is hevig en gewelddadig. Gedurende de hele middeleeuwen werd het Soule in een groot deel van Frankrijk gespeeld.
- Italië
Ook de Italianen gaan er prat op dat zij het voetbal hebben uitgevonden. Voor hen is het moderne voetbal niet meer dan de voortzetting van het "Calcio Fiorentino", een balspel uit Florence uit de tijd van de Renaissance. Calcio (= trap) is nu nog in het Italiaans de naam voor voetbal. Heden ten dage hebben op de piazza della Signoria in Florence nog jaarlijks calciowedstrijden plaats. De regels van het spel zijn sinds de Renaissance niet gewijzigd. De spelers dragen nog steeds de wijde pofbroek uit de 15de eeuw met de kleuren van één van de vier stadswijken die om de zege strijden.
- Engeland
Het moderne voetbal, zoals het heden ten dage nog over de hele wereld wordt gespeeld, is in het begin van de vorige eeuw in Engeland ontstaan. In de eerste helft van de 19de eeuw werd er in heel wat Engelse public schools een soort trapspel gespeeld. De verschillende versies worden ondergebracht onder de naam
"Mob Football". Er waren géén vaste regels voor en het terrein waarop het gebeurde was niet omschreven. Geplaveide speelpleinen, open veld, grasperken, enz. kwamen daarvoor in aanmerking. De enige grondregel was: men mocht de bal met de hand stoppen, maar men moest hem met de voet voortbewegen. Het was dus geraden de bal, na het stoppen met de hand, onmiddellijk weg te trappen. Omdat Mob Football geen spelvoorschriften kende, was het een zeer ruw en min of meer gewelddadig spel.
Begin 1900 was het voetbal de meest populaire sport ter wereld. Niet alleen in Groot-Brittannië, waar zij zeer sterk gestructureerd was, maar ook elders in Europa. Iedere dag verlegde het voetbal zijn grenzen ......
